ગુજરાત રાજ્યમાં વરસાદી સિઝન જોર પર છે અને તેના કારણે નર્મદા નદીમાં સતત પાણીનો પ્રવાહ વધી રહ્યો છે. આ પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને સરદાર સરોવર નર્મદા ડેમના મેનેજમેન્ટ દ્વારા હાલ 5 દરવાજા ખોલવાની જાહેરાત કરી છે.
હાલમાં સરદાર સરોવર ડેમ રાજ્ય માટે જીવનરેખા સમાન છે. અહીંથી ખેડૂતોને સિંચાઇનું પાણી, ઘરોને પીવાનું પાણી અને ઉર્જા ઉત્પાદન થાય છે. પરંતુ વરસાદ વધુ પડતા નર્મદા નદીનું પાણી ઝડપથી ડેમમાં આવી રહ્યું છે, જેને કારણે પાણીનું સ્તર અધિકતમ જળસંગ્રહ ક્ષમતા (FRL) નજીક પહોંચી રહ્યું છે
હાલનું જળસ્તર અને પ્રવાહ
31 જુલાઈ 2025ના સવારે 11 વાગ્યા સુધીમાં ડેમમાં પાણીનું સ્તર 131 મીટર સુધી પહોંચ્યું હતું. સરદાર સરોવર ડેમનું પૂર્ણ ક્ષમતા સ્તર લગભગ 138.68 મીટર છે. છેલ્લા 24 કલાકમાં .ડેમમાંથી પણ ભારે માત્રામાં પાણી છોડાયું છે, જેના કારણે સરદાર સરોવર ડેમ પર દબાણ વધ્યું છે.
ડેમના કુલ 30 દરવાજામાંથી હાલમાં 5 દરવાજા ખોલવામાં આવ્યા છે. દરેક દરવાજાથી દર કલાકે લાખો ક્યુસેક પાણી છોડવામાં આવી રહ્યું છે, જેથી ડાઉનસ્ટ્રીમ વિસ્તારમાં પૂર જેવી પરિસ્થિતિ ઉભી ન થાય.
કયા વિસ્તારોમાં સાવચેત રહેવું જરૂરી?
પાણી છોડવામાં આવતા વડોદરા, ભરૂચ, નર્મદા, છોટા ઉદેપુર જેવા જિલ્લાઓમાં નર્મદા નદીના કાંઠાના ગામડાઓ અને શહેરોમાં હાઇ એલર્ટ જાહેર કરવામાં આવ્યો છે. નર્મદા કિનારાની વસાહતોને સલામતીના તમામ નિયમોનું પાલન કરવાની સૂચના આપવામાં આવી છે.
રાજ્યના NDRF અને SDRF બટાલિયનો standby પર છે, ક્યાંયે અચાનક પૂર જેવી સ્થિતિ સર્જાય તો તરત રાહત કામગીરી હાથ ધરાશે.
ડેમનું મહત્વ
સરદાર સરોવર ડેમ માત્ર ગુજરાત માટે નહીં, પરંતુ રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર અને મધ્ય પ્રદેશ માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે.
- ડેમમાંથી કોટે કુ.મિ. પાણી સિંચાઈ માટે છૂટે છે.
- હાજારો મેગાવોટ વીજળીનું ઉત્પાદન થાય છે.
- રાજ્યના કરોડો લોકોને પીવાનું પાણી મળી રહે છે.
વરસાદીના દિવસોમાં ડેમમાંથી નિયંત્રિત રીતે પાણી છોડવું જરૂરી બને છે, જેથી મોટા પૂરની સ્થિતિ ન સર્જાય અને લોકોનું નુકસાન ન થાય.
સરકાર અને પ્રશાસનની અપીલ
સરકાર અને સ્થાનિક તંત્ર દ્વારા નર્મદા કિનારાના તમામ લોકો અને ખેડૂતોને આગોતરા પગલાં લેવા કહેવામાં આવ્યું છે. લોકો નદીના કિનારે અભ્યાસ, માછીમારી કે કોઈપણ પ્રવૃત્તિ ટાળે તેવી વિનંતી છે. જો જરૂર પડે તો કિનારાના વિસ્તારોમાં ખાલી કરાવવાની કાર્યવાહી પણ હાથ ધરાશે.
